اختلالات تكاملی در كودكان

اختلالات تكاملی در كودكان

اختلال تكامل يكي از مشكلاتي است كه ممكن است براي برخي از كودكان ايجاد شود.دكتر فيروزه ساجدي ، متخصص كودكان با اشاره به اين نكته كه ممكن است اختلالات تكاملي در ابعاد مختلف رشد كودك (حركتي، گفتاري، رفتاري و ذهني) منجر به بروز بيماري هايي مانند تاخير تكلم، فلج مغزي، عقب ماندگي ذهني و اوتيسم شود، در گفت وگو با «جام جم» مي گويد: «به طور كلي عوامل خطرساز زيادي در اين رابطه وجود دارند. در يك روش، اين عوامل به دو دسته بيولوژيك و اقتصادي ـ اجتماعي تقسيم شده اند. به عنوان نمونه مواردي همچون نارس بودن نوزاد هنگام تولد، زردي شديد دوره نوزادي، تشنج هاي نوزادي، خونريزي مادر هنگام بارداري و بيماري هاي مهم او در اين دوران از جمله عوامل بيولوژيك هستند.»

وي با ذكر مواردي از دسته اقتصادي ـ اجتماعي مي افزايد: «عواملي مانند فقر، بي سوادي، طلاق و اعتياد نيز از جمله موارد مربوط به دسته اقتصادي ـ اجتماعي هستند. البته روش ديگر تقسيم بندي اين عوامل، بر اساس زمان تولد نوزاد است كه به 3 دسته قبل از تولد، حين تولد و بعد از تولد تقسيم مي شوند.»

عوامل خطرساز دوران بارداري

اين دانشيار دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي در مورد عوامل خطرساز دوران بارداري توضيح مي دهد: «هرگونه مشكل، حادثه يا بيماري در اين دوران مي تواند در روند رشد و تكامل جنين مشكل ايجاد كرده و پس از تولد كودك عوارض خود را نشان دهد.

به گفته وي، «خونريزي هاي مهم واژينال در دوران بارداري، بيماري هاي عفوني چون سيفليس، سرخجه، توكسوپلاسموز و هرپس، ديابت مادر و فشار خون بالا از جمله عوامل خطرساز در دوران بارداري يا قبل از تولد نوزاد هستند. البته موارد ديگري همچون مواجه شدن جنين با اشعه X، سيگاري بودن مادر يا اعتياد او به مواد مخدر و مصرف داروهايي كه باعث صدمه ديدن جنين مي شود نيز از جمله عوامل مهم هستند.»

عوامل خطرساز حين زايمان

دكتر ساجدي مي گويد: «از عوامل اين گروه كه مربوط به حين تولد هستند، مي توان به وزن كم نوزاد (كمتر از 2500 گرم)، نارس بودن نوزاد به معني تولد زودتر از 37 هفته جنيني، زايمان طولاني و مشكل مادر كه با استفاده از وسايل كمك زايماني انجام مي شود و وارد شدن ضربه به سر نوزاد اشاره كرد.»اين دانشيار دانشگاه مي افزايد: «عواملي كه قبل از تولد و حين آن موجب آسيب رسيدن به مغز در حال رشد و تكامل جنين مي شوند، در ماه هاي بعد مي توانند باعث بروز علائم اختلال يا تاخير تكامل باشند.»

عوامل خطرساز دوران نوزادي و شيرخوارگي

وي با ذكر اين نكته كه علاوه بر دوران جنيني، در ماه هاي اول پس از تولد نيز رشد و تكامل مغز با سرعت انجام مي شود، به عوامل خطرساز در اين دوران اشاره كرده و مي گويد: «عوامل صدمه زا در دوران نوزادي و شيرخوارگي نيز با تاثير بر مغز در حال رشد، مي توانند منجر به بروز علائم تاخير تكامل شوند. تشنج هاي دوران نوزادي، خونريزي داخل جمجمه، سابقه مننژيت يا انسفاليت، زردي شديد نوزاد كه در حد تعويض خون باشد و بيماري هاي تنفسي نوزادان از جمله عواملي هستند كه مي توانند منجر به بروز مشكل بشوند.»

به گفته وي، با در نظر داشتن اين تقسيم بندي، بايد بدانيم كه خيلي از اين عوامل در صورتي كه به موقع نسبت به درمان آنها اقدام شود قابل درمان و پيشگيري هستند.

اهميت شناخت عوامل خطرساز

دكتر ساجدي با اشاره به اهميت شناخت عوامل خطرساز در تشخيص بموقع و سريع موارد تاخير تكامل مي گويد: «امروزه در كشورهاي پيشرفته با غربالگري بيماري هاي مهم، مي توانند هرچه سريع تر بيماري را در مرحله قابل درمان شناسايي كنند؛ اما در كشورهايي كه اين امكان وجود ندارد، حداقل بايد جمعيت پرخطر را شناسايي كرده و به وضعيت آنها رسيدگي كرد.»

علاوه بر نياز به توجه جدي پدر و مادر براي شناسايي عوامل ذكر شده، دكتر ساجدي تاكيد مي كند: «هنگامي كه والدين كودك را براي پايش رشد يا انجام واكسيناسيون به مركز بهداشت مي برند، در صورت وجود هر يك از عوامل خطرساز در سابقه نوزاد، بايد حتما كودك براي ارزيابي تكامل به پزشك متخصص ارجاع داده شود. به اين صورت مي توانيم هر چه سريع تر و در سنين اوليه، نسبت به موارد تاخير تكامل پي برده و براي درمان يا توانبخشي برنامه ريزي و اقدام كنيم.»

منبع : جام جم آنلاين